بنام خدا

سلام بر شما فیزیکدانان جوان و صبور و بردبار و کوشا و مهربان و ...

اگه کسی اونقدر بیکاره که میخواد این پست رو که درباره ی اندازه گیری در فیزیکه بخونه بسم الله شروع کنه:

از قدیم به فیزیک می گفتند علم اندازه گیری چون با ارتباط دادن نتایجی که از اندازه گیری ها بدست میاد (یه مشت دانشمند علاف) نظریه ها و قانون های فیزیک را می سازند.

جناب گالیله بنیان گذار این روش نشان داد که قانون های طبیعت از روابط ریاضی ساده ای پیروی می کنند و دانشمندان به پیروی از نظریه گالیله در جستجوی روابط ریاضی هستند(در به در دارن می گردن) تا بتونن به کمک این روابط قانون های طبیعت رو توضیح بدند.

به دلیل مهم بودن اندازه گیری دانشنمدان به دنبال ابزار های دقیق و یکا های استاندارد برای اندازه گیری بر آمدند که نتیجه تلاش آنها ابداع دستگاه اندازه گیری( SI   (System International  است.

کمیت:هرچیز که قابل اندازه گیری باشد.(زمان،طول،جرم،مساحت،سرعت...)

یکا:واحد اندازه گیری کمیت ها.(ثانیه،متر،کیلوگرم ...)

مثال:  زمان،یکی از کمیت های اصلی است که یکای آن ثانیه است.

دستگاه SI   از دو نوع کمیت اصلی و فرعی تشکیل شده است و یکا های آن نیز به دو دسته ی اصلی و فرعی تقسیم می شوند.

توضیح تصویر:جدول یکاهای SI

برای اندازه گیری هر کمیت فیزیکی از وسیله ی اندازه گیری مخصوص آن کمیت استفاده می کنیم.برای اندازه گیری دقیق یک کمیت باید به دو نکته توجه داشت.اول این که کسی که با آن ابزار کار میکند آشنایی کامل و مهارت لازم را داشته باشد(موقع کار دستش را نبُرَد) و دوم اینکه وسیله و ابزار اندازه گیری، دقت لازم و کافی داشته باشد.

مثلا زمان را با زمان سنج(همون ساعت خودمون) و جرم را با ترازو اندازه می گیرند.

(عکس از وسایل اندازه گیری)،ریز سنج،کولیس،خطکش،ساعت،ترازو،

وسایل اندازه گیری

خط کش

با خط کش طول های معمولی را اندازه می گیریم و وقتی طولی را با خط کش اندازه می گیریم عددی را که روی خط کش می خوانیم باید به طور عمودی به آن نگاه کنیم و بهتر است یک طول را چند بار اندازه بگیریم و میانگین آن اندازه گیری ها را درنظر بگیریم تا حاصل دقیق تر به دست آید.

توضیح تصویر:خط کش یکی از کاربردی ترین وسایل اندازه گیری بین دانش آموزان است.البته ممکن است بعضی ها خاطرات بدی از آن داشته باشند!!!

ریز سنج

وسیله ای است که توسط آن می توان ضخامت اجسامی مانند صفحه کاغذ را اندازه گرفت.

توضیح تصویر:ریز سنج برای اندازه گیری ضخامت اجسام

کولیس

وسیله ای است که توسط آن میتوان قطر داخلی حلقه و یا قطر خارجی سیم و یا عمق اجسامی که گودی آنها کم باشد را اندازه گرفت.(مثلا گودال ماریانا!)

دقت اندازه گیری

کمترین مقداری که یک وسیله میتواند اندازه بگیرید دقت اندازه گیری آن وسیله است.برای مثال خط کشی که بر حسب میلی متر مدرج شده است برای اندازه گیری طول های کمتر از یک میلی متر قابل استفاده نیست.(بیخود به خودت زحمت نده)

خطای اندازه گیری

وقتی با خط کشی طول یک میله یا وسیله را اندازه می گیریم اندازه گیری ما دارای خطاست زیرا ممکن است درجه بندی خط کش خیلی دقیق نباشد.همچنین خط کش دارای ضخامت است و بی دقتی شخص اندازه گیر نیز می تواند دخالت داشته باشد،بنابراین هر چقدر هم در اندازه گیری دقت کنیم باز هم نتیجه ی اندازه گیری دارای خطا است و هیچ گاه مقدار خطا صفر نیست ولی میتوان از خطا های کوچک چشم پوشی کرد.(در فیزیک برای خطای کوچک کارت زرد و خطای بزرگ کارت قرمز در نظر گرفته شده است)اندازه گیری کمیت ها در فیزیک دقیق نیست.همه ی اندازه گیری ها حتی با دقت بالا همیشه مقداری خطا دارد.

یکا ها

اگر بخواهید اندازه گیری های خود را با دیگران مقایسه کنید ضرورت دارد اندازه گیری ها را به یک روش انجام دهید و از یک مقیاس یا کمیت برای اندازه گیری استفاده کنید.مقدار های توافق شده را یکا ها می نامند و این ها یکا های استاندارد برای گستره ای از تمام کمیت های فیزیکی هستند.

برای اندازه گیری کمیت طول مقدار توافق شده برای مقایسه(یکا) متر وبرای کمیت زمان ثانیه است.ممکن است با آمپر و اهم یکاهای جریان و مقاومت آشنا باشید.یکا هایی چون تسلا و فاراد وجود دارد که به عنوان یکا های شدت میدان مغناطیسی و ظرفیت کمتر با آنها آشنا هستیم.